ادم ساق پا و مچ پا ممکن است به دلایل مختلفی مانند نارسایی قلبی یا کلیوی، فشار خون بالا، در اثر آسیب و یا تصادف ایجاد شود.

برای اندازه گیری میزان مایع اطراف مچ، روشی با نام هشتی شکل از حدود 40 سال پیش مرسوم بوده است. در این روش یک متر در اطراف مچ پا به صورت شکل هشت قرار می گیرد و محیط این شکل به عنوان اندازه حجم پا در نظر گرفته می شود. قابلیت اطمینان این روش در داوطلبان سالم و بیمارن مبتلا به ادم ثابت شده است.

روش شکل هشت از طریق استاندارهای استرسون انجام می شد. در این روش داوطلب در حالت ایستاده قرار می گیرد و مفصل مچ پا برای اندازه گیری در حالت خمشی و به طرف پشت پا قرار می گیرد تا تاندون قدامی در حالت خاصی قرار بگیرد و اندازه گیری انجام شود.

 

اخیرا دانشمندان به وسیله اسکنر نوری سه بعدی بدون تماس توانسته اند این حجم را محاسبه کنند و برای این تحقیق 40 داوطلب سالم بین گروه سنی 19 تا 37 سال مورد ارزیابی قرار گرفتند.

برای این کار داوطلبان قبل از ثبت نام رضایت نامه کتبی آگاهانه امضا می کردند و در تمام مراحل اصول پزشکی به طور کامل رعایت می شد. افراد داوطلب هیچ گونه آسیب دیدگی یا شکستگی در قسمت پایین ساق پا نداشتند.

در این مطالعه هر شرکت کننده تحت دو روش اندازه گیری یعنی شکل هشت و اسکنر نوری قرار گرفت. این اندازه گیری توسط دو محقق و در دو زمان متفاوت و با فاصله زمانی مشخص و روی پای چپ انجام گرفت.

در این مطالعه از یک اسکنر نوری Artec Eva با دقت بالای 0.2 میلی متر و با سرعت 16 فریم بر ثانیه استفاده شد و با فاصله 1 متر تا مچ پا عملیات اسکن را آغاز کردند.

داوطلب به حالت نشسته روی تخت قرار گرفت و پای چپ خود را دراز کرد و پای خود را روی پایه نگهدانده قرار داد تا اسکنر بتواند 360 درجه کامل دور پا بچرخد و اسکن مچ پا و ناحیه پا را انجام دهد.

 

یکی از نکات مهمی که در این روش وجود دارد زمان کوتاه محاسبه دور پا است که در بسیاری از مواقع می تواند بسیار مهم و حیاتی باشد.

در این روش محاسبه میانگین و انحراف معیار (SD) حائز اهمیت است و علاوه بر این ها ضریب همبستگی پیرسون و ضریب همبستگی درون کلاس (ICC) نیز محاسبه می شود.

مقدار ICC برای بررسی ارتباط بین حجم مچ پای محاسبه شده توسط اسکنر نوری و روش شکل هشت، محاسبه می شود.

برای واضح بودن این مطلب نمودارهای پراکنده ای از مقایسه این دو روش وجود دارد و همانطور که در زیر مشاهده می کنید مقدار ICC و ضرایب همبستگی، نشان دهنده قابلیت اطمینان عالی بین این دو روش است.

 

 

هم شرکت کنندگان و هم داوطلبان اندازه گیری با روش اسکن نوری سه بعدی بدون لمس را بسیار راحت تر ارزیابی کردند و برخی از داوطلبان از روش شکل 8 به دلیل اینکه باید پای خود را خم می کردند و در وضعیت خاصی نگه می داشتند، شکایت کردند.

و به دلیل اینکه روش اسکن پا نیز بسیار دقیق بود و بر طبق نمودار ها و تحقیقاتی که انجام شد بسیار قابل قبول بود، سعی بر این است که روش های قدیمی کنار گذاشته شود و از روش اسکن سه بعدی نوری استفاده شود.