در سالهای اخیر، اسکنر سه بعدی ابزاری برای حفظ طولانی مدت از آثار باستانی و حفظ آن و بازسازی و مستند سازی آنها از طریق تماس غیرمستقیم است.
در دانشکده معماری دانشگاه نوتردام تیمی برای ثبت مستندات مختلف بناها و آثار تاریخی مستقر است و از آثار باستانی به منظور حفظ و بازسازی معماری تاریخی آن، مدل هایی ایجاد می کنند. این تیم با
اسکن و
پرینت سه بعدی این کار را انجام می دهند.
اسکن سه بعدی با وضوح بالا از بناها و آثار باستانی به محققان این امکان را می دهد تا تاریخ فرهنگی کشورهای مختلف را رصد و مطالعه کنند و آنها را انتشار دهند. به دلیل اینکه این اسکن ها کاملا رنگی و سه بعدی هستند، به نمونه واقعی کاملا شبیه بوده و منجر به درک کامل بیننده از اثر می شود.
آثار باستانی باید با بالاترین وضوح ممکن بایگانی شوند و تمام جزئیات آنها درج شود و در بسیاری اوقات باید ماکت آنها نیز به صورت خیلی دقیق ساخته شود، که اسکنرهای سه بعدی برای بایگانی و ثبت اثر و پرینت های سه بعدی برای
ساخت ماکت بسیار کاربردی است.
آثار باستانی پس از مدتی به دلایل زیادی مانند گردشگری جمعی، جنگ، اقدامات نمادین، مرور زمان، بازسازی های ناقص، بلایای طبیعی و ... آسیب می بینند و گاهی اوقات تخریب می شوند. اگر قبل از رخ دادن هرکدام از این اتفاقات، اثر ثبت شود، امکان احیا کردن اثر وجود خواهد داشت.
چندین روش مختلف برای اسکن سه بعدی وجود دارد که هر کدام از این روش ها معایب و مزایای خاصی دارد. این روش ها شامل روش مثلث بندی،
فتوگرامتری و ... می شود. بعضی از این روش ها امکان اسکن از راه دور و برخی دیگر باید از فاصله نزدیک انجام شود.
Long-Medium Range 3D Scanners)) لانگ مدیوم اسکنرها، اسکنرهای سه بعدی با برد زیاد هستند که برای ثبت کلی شی استفاده می شود و بیشتر برای اجسام بزرگ کاربرد دارد. این نوع اسکنر ها برای ثبت جزئیات ظریف و دقیق مناسب نیستند.
از این نوع اسکنر ها برای اندازه گیری وضعیت ساختمان های قدیمی بازسازی شده، کاخ ها، میراثی مانند معابد، گالریهای هنری، سالنها و مواردی از این دست استفاده می شود.
به عنوان مثال اگر ستون های آسیب دیده قبل از اینکه توسط خرابکاران و یا حمله های تروریستی تخریب شوند، اسکن شده بودند، باستان شناسان قادر به بازسازی و احیای آنها بودند.